Czy reforma sądownictwa jest potrzebna?

Przekazał to w specjalnym oświadczeniu dla mediów. Zapowiedział przy tym, że opracuje własne projekty reform Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa.

We wtorek Paweł Mucha, zastępca szefa Kancelarii Prezydenta, poinformował, że Andrzej Duda podpisał ustawę o ustroju sądów powszechnych.

Według prezydenta wymiar sprawiedliwości wymaga reformy. Jednak głowa państwa ma zastrzeżenia "co do stopnia przygotowania" zmian. Prezydencki minister dodał, że przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustawa o ustroju sądów powszechnych jest bardzo dobra. Przypomniał, że regulacja zawiera kwestie związane z losowaniem składów sędziowskich, równomiernym podziałem spraw pomiędzy sędziów oraz ze wzmocnionym nadzorem administracyjnym ministra sprawiedliwości.

Czy Państwa zdaniem potrzebna jest reforma sądownictwa w Polsce? Jak szybko powinna zostać przeprowadzona? Proszę dzwonić na numer 61 8 654 654

Decyzje prezydenta komentują także wielkopolscy politycy.

- Pierwsza rzecz, która mnie bardzo cieszy, to podpisanie przez prezydenta ustawy o sądach powszechnych. To bardzo ważna ustawa i dobrze, że prezydent ją podpisał. To pokazuje też, że prezydent jest przekonany co do potrzeby reformy wymiaru sprawiedliwości. Natomiast te dwa weta pokazują, że być może widzimy różne drogi, jak ten wymiar sprawiedliwości reformować. Tak te wątpliwości prezydenta odczytuję. To, że kierunek jest ten sam, a drugi inny, to jak najlepiej świadczy o życiu politycznym, demokracji i równoważeniu się różnych ośrodków władzy. Wszystkie tezy opozycji, że państwo tak naprawdę jest państwem PiS, a prezydent jest tylko notariuszem, nijak mają się do rzeczywistości. Prezydent jest niezależny. Nie ukrywam jednak, że zaskoczył nas podjętą przez siebie decyzją. Mamy teraz czas dialogu - komentował wielkopolski poseł PiS Szymon Szynkowski vel Sęk.

Senator wielkopolskiej Platformy Obywatelskiej Filip Libicki nie ukrywa krytycznego stosunku do podpisanej ustawy o ustroju sądów powszechnych, choć też widzi potrzebę reformy sądownictwa.

- Zmiany w sądach są potrzebne. Mamy taką sytuację, z którą wielokrotnie do biur parlamentarzystów przychodzą obywatele. Jednym z problemów jest przewlekłość postępowania, ale żaden z tych projektów, które procedowaliśmy nie dotyczył, ani kwestii przewlekłości postępowania, ani usprawnienia procedur, ani usprawnienia pracy sądów. On dotykał bardzo ściśle niezawisłości sędziowskiej. Na to nie można było się zgodzić. Nie widzę działań ministra Ziobry, żeby instytucje powołane przez niego w jakimkolwiek trybie działały sprawniej i ludzie, których powołuje na konkretne stanowiska. Wydaje mi się, że podobnie może być w przypadku realizacji personalnej ustawy o ustroju sądów powszechnych - powiedział Libicki.

Kukiz'15 od dawna mówi o potrzebie przywrócenia sądów zwykłym ludziom. Działacze tego ugrupowania patrzą na wzory amerykańskie, gdzie ława przysięgłych jest odzwierciedleniem opinii społecznej.

- Należy zmienić cały system sądowniczy w Polsce, ale również sądy jako takie. Tych elementów, które działają źle, jest bardzo wiele - od samego dołu aż po Sąd Najwyższy. Powiedzmy sobie szczerze: dlaczego sędziowie mają być jedyną grupą społeczną, która nie płaci składki emerytalnej, która nie odchodzi nigdy na emeryturę, tylko przechodzi w stan spoczynku, generując koszty dla państwa w momencie, w którym już tego zawodu nie wykonują? Dlaczego jest to grupa, której mianowanie gwarantuje pobór pieniędzy czy bycie na stanowisku do końca? W zasadzie są prawie nieodwoływalni. To są elementy natury ogólnej, ale natury bliższej ludziom jest to, że przychodzą do sądów i widzą, że nie ma tam sprawiedliwości. Sądy mają przewlekłe działania. Ci ludzie bardzo często tracą firmy, a potem, po iluś latach postępowania, dostają wreszcie jakiś wyrok, powiedzmy satysfakcjonujący lub chociażby jak pan Kluska - śmieszne odszkodowanie za zniszczenie firmy Optimus. To są elementy, które czarno wyglądają na tle sądownictwa i ja uważam, że powinniśmy pójść w kierunku maksymalnej kontroli nad sądami - powiedział poseł Kukiz'15 Bartosz Jóźwiak.

O potrzebie reformy mówią wszystkie ugrupowania, również PSL.

- To jest nie tylko opinia społeczna, że potrzebują tej reformy, ale też opinia samego środowiska. Nie wiem, czy całego, ale wyrażana również przez Stowarzyszenie Iustitia i Krajową Radę Sądownictwa. Krytykowana jest przewlekłość postępowania. Ważnym elementem jest też kwestia doboru do zawodu sędziego. Bardzo często w debacie publicznej pojawia się głos, że nie wystarczy tylko skończyć aplikacji sędziowskiej, ale trzeba mieć też doświadczenie w praktykowaniu zawodu prawniczego, a oprócz tego też doświadczenie życiowe, bo w niektórych sytuacjach doświadczenie życiowe jest tak samo ważne jak formalna wiedza. Istnieje zgoda, taka werbalna oczywiście, nie mówię tu o szczegółach, że zmiany w polskim sądownictwie są potrzebne - ocenił eurodeputowany Andrzej Grzyb.

W imieniu sędziów wypowiadają się przedstawiciele Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia.

Rzecznik stowarzyszenia Bartłomiej Przymusiński uważa, że podpisana przez prezydenta Dudę ustawa o ustroju sądów powszechnych nie rozwiąże problemów petentów wymiaru sprawiedliwości. Podkreśla jednak, że sędziowie czekają na zmiany.

- Sami sędziowie bardzo czekają na dobrze przemyślaną, dobrze przeprowadzoną i dobrze zaplanowaną reformę. Przesyłamy w tej chwili ogromnie wiele spraw do rozpoznania. Ja sam mam w referacie prawie że 400 spraw i nie widzimy znikąd nadziei. Spraw codziennie wpływa mnóstwo. Bardzo ciężko jest sobie radzić z tą sytuacją. Z drugiej strony mamy świadomość, że obywatel, który złożył sprawę do sądu nie rozumie, dlaczego tak długo czeka, zanim zostanie podjęta jakaś decyzja, bo nie zna tego całego kontekstu, w którym my pracujemy. Właśnie nad tym należałoby się pochylić i tu należałoby coś zrobić, żeby odetkać sądy. Tych pomysłów niestety z ministerstwa nie widzimy - mówił Przymusiński.

Akademicki Klub Obywatelski apelował do prezydenta o podpisanie wszystkich trzech ustaw. Przewodniczący poznańskiego AKO prof. Stanisław Mikołajczak negatywnie ocenia weta prezydenta i liczy na reformę sądów.

- Osiemdziesiąt procent ludzi opowiada się za reformą sądownictwa, tzn., że problem nie niezwykle poważny. Można tu podać przykład Kluski i jego Optimusa, co robiono z Olewnikiem. Teraz przytaczano sprawę pana, który 17 lat temu stracił firmę, został niesłusznie posądzony, stracił cały majątek. bardzo bulwersujące są sprawy, które są związane z sądami rodzinnymi, gdzie odbierano dzieci także za ubóstwo rodziców. To są rzeczy, które u normalnego człowieka wołają o pomstę do nieba i trzeba coś z tą sprawą zrobić. Pan prezydent mógł przecież podpisać te ustawy, zrobić to, co teraz obiecuje i poprawiać. Wyrzucenie tych ustaw do kosza zakłada, że ten proces zostanie powtórzony w tym samych warunkach. Wątpię, żeby opozycja odpuściła, żeby prezydent dał takie rozwiązania, które utrzymają korporacyjne rozwiązania - powiedział Mikołajczak.