W tym momencie w małej wsi pod mazurskim Olsztynem, zwanej Gietrzwałdem, dwojgu polskich dziewczynek objawia się Matka Boża. Przemawia do nich w ojczystym ( zakazanym wówczas) języku, wydając instrukcje...Wiadomość o Matce Bożej w Gietrzwałdzie niesie się szeroko po Europie i świecie. Wierni biją do Gietrzwałdu w dziesiątkach, setkach, by zobaczyć miejsce, gdzie Maryja pojawiła się na ziemi. Wśród nich są nawet pielgrzymi z Ameryki. Opanowują całkowicie transport kolejowy, tak istotny dla logistyki wojskowej. W akademickiej historiografii o Gietrzwałdzie się nie wspomina, z kolei literatura pobożnościowa przeważnie ignoruje kontekst historyczno polityczny. Kontekst który jest niezwykle ważny aby poznać pełen wymiar tych objawień.Tak jak później w Fatimie, Maryja w Gietrzwałdzie jest doskonale zorientowana politycznie.
O „niedoszłym” powstaniu – i „odwołanej” wojnie światowej. O tym, jak jednego i drugiego na raz, genialnym posunięciem strategicznym, dokonała Najświętsza Maryja Panna w Gietrzwałdzie, w 1877 roku, o nieznanych kontekstach historycznych i geopolitycznych tego jedynego uznanego kanonicznie objawienia na ziemiach polskich, w rozmowie z Krystyną Różańską Gorgolewską opowiadał Grzegorz Braun – reżyser, publicysta, autor kilkudziesięciu filmów dokumentalnych głównie na tematy historyczne, ostatnio „ Luter i rewolucja protestancka”. Twórca organizacji „Pobudka” z programem: Kościół, Szkoła, Mennica, Strzelnica. Autor publikacji „Gietrzwałd 1877, nieznane konteksty geopolityczne”, realizujący obecnie film dokumentalny na ten temat.